Je woning kies je op basis van je huidige en toekomstige inkomen. Het inkomen bestaat voor de meeste mensen uit meer inkomsten dan alleen het salaris. De meeste mensen hebben diverse inkomstenbronnen, denk hierbij aan: loon, toeslagen, een jaarlijkse bonus en belastingteruggave. Door een lijst te maken zie je niet over het hoofd. Een makkelijke manier hiervoor is je meest recente belastingaangifte.
De gemiddelde Nederlander besteed 30% van het inkomen aan wonen, je kan dit als een leidraad beschouwen. Aan de hand hiervan kan je kijken hoeveel dit voor jou is en of je voor dit bedrag wilt wonen, misschien kost jouw toekomstige woning je meer of juist minder.
De woonlasten moet je van je netto geld betalen, het is daarom belangrijk om te weten hoeveel geld je netto verdient. De hypotheek wordt echter op je bruto-inkomen gebaseerd, wel dien je de maandelijkse lasten met je netto geld te betalen.
Elke maand heb je diverse kosten, denk hierbij bijvoorbeeld aan de supermarkt, drogist, benzinestation, energie, ziektekostenverzekering, onroerendzaakbelasting, en de motorrijtuigbelasting. Allemaal kosten die per maand, kwartaal of jaar worden afgeschreven. Door een overzicht te maken weet je waar je geld heen gaat en kun je kritisch blijven op je uitgaven. Zo weet je dat je al je geld juist besteed.
Door je uitgaven van je inkomsten af te trekken krijg je het consumptief besteedbaar inkomen. Als dat positief is voor de toekomst ben je op de goede weg, blijft er veel over dan kan je versneld aflossen of kiezen om het te besteden aan een ander doel. Als je netto besteedbaar inkomen negatief is betekent dat dat je meer uitgeeft dan er binnenkomt. Op de lange termijn is dat een onhoudbare situatie, je zult dus actie moeten ondernemen door te bezuinigen.
Aan de hand van het overzicht met je inkomsten en uitgaven kun je inschatten hoe je financiële situatie verandert door de aankoop van je nieuwe woning. Als je een huurwoning hebt vallen deze kosten weg, maar je krijgt er wel nieuwe kosten bij zoals: aflossing van je hypotheek, rentelasten, onderhoudskosten, servicekosten, verzekeringen en eventueel erfpacht. Houd rekening met de fiscale gevolgen van de aankoop van je eigen woning en je pensioenleeftijd bij het kopen van een (andere) woning.
Doordat je per maand weet wat je wilt betalen aan je woonlasten kun je makkelijk bepalen hoeveel je wilt betalen. Daarnaast is ook belangrijk hoeveel je kan lenen omdat dit samenhangt met het te betalen bedrag aan hypotheeklasten. Leen je teveel dan kan dit in de toekomst nadelig uitpakken, het kan er ook voor zorgen dat je twee inkomens nodig hebt om de hypotheek te betalen. Als je de lasten moet betalen met twee inkomens kan je in de toekomst in de problemen komen als er een inkomen weg valt of wanneer je minder wilt werken omdat je bijna met pensioen gaat of kinderen krijgt. De overheid heeft een aantal regels opgesteld voor hypotheekverstrekkers met betrekking tot de verhouding tot de waarde van de woning en je inkomen, toch is het verstandig om altijd te kijken naar de toekomst.