Koop je een appartement dan krijg je appartementsrecht, dat is het gebruiksrecht van je eigen appartement. Daarnaast wordt je ook mede-eigenaar van het hele pand, de koop van een appartement wijkt weinig af van de koop van een huis. Wel is de rol van de Vereniging van Eigenaren (VvE) erg belangrijk.
De VvE bestaat uit alle eigenaren van het complex, samen beslissen ze over het onderhoud en de besteding van het geld. Voor je hypotheek is de financiële taak van de VvE vooral van belang. De VvE is verplicht een meerjarenplan te maken voor het onderhoud van het pand, daarnaast moeten er reserveringen zijn voor noodreparaties.
De geldverstrekker vindt het belangrijk dat de VvE van het complex actief is, en zal daarom altijd om informatie vragen over de werking ervan en inzicht in de gereserveerde bedragen. Op het moment dat de VvE niet actief is en er moet onderhoud plaatsvinden is de kans op achterstallig onderhoud groot, dat heeft impact op de waarde van het pand en daarmee ook op je hypotheek. Een slapende VvE die niet jaarlijks vergaderd of niet ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel kan het krijgen van een hypotheek vermoeilijken en vertragen. De verkopende partij dient je alle informatie te verstrekken over de VvE.
Het appartementsrecht is ontstaan doordat een gebouw wordt verdeeld in kleinere ruimten. De juridische benaming hiervoor is ‘splitsing in appartementsrechten’, hierbij hoort een splitsingsakte waarmee je het recht krijgt van gebruik én eigendom van jouw appartement. De splitsingsakte wordt opgemaakt door de notaris, hierbij hoort ook een tekening, n.t.b. de plattegrond. Op de plattegrond worden de grenzen van de onderlinge appartementen aangegeven, tevens wordt ook aangegeven welke ruimtes gemeenschappelijk zijn. De eigenaren van de appartementen zijn samen eigenaar van de gemeenschappelijke ruimten, daarmee hebben ze het recht op gebruik van de gemeenschappelijke ruimten. Hierbij kun je denken aan de gemeenschappelijke ingang, de liften, een dakterras en het trappenhuis.
Appartementsrecht bestaat in verschillende grootten en vormen. Het kan bijvoorbeeld een VvE zijn voor een park met vakantiewoningen, of een groot complex met woningen én winkels. De splitsingstekening en de splitsingsakten staan samen in het openbare register van het Kadaster ingeschreven. Iedereen kan deze opvragen of inzien, dat is om misverstanden te voorkomen en duidelijkheid te verschaffen over de eigenaar.
Bij het eigenaarschap horen ook gedragsregels voor de eigenaren en bewoners, zo zorg je er samen voor dat het gebouw netjes blijft en iedereen zich aan de regels houdt. Deze regels staan vastgelegd in het regelement van splitsing. Voor de gemeenschappelijke ruimtes zoals: het dakterras, de hal, gangen en trappen staan in het reglement gebruiksbepalingen opgenomen.
Alle appartementseigenaren moeten meebetalen aan de gemeenschappelijke kosten. De verplichte financiële bijdragen voor de onderhouds- en gebruikskosten en technische installaties van gemeenschappelijke ruimten staan ook beschreven in het reglement van splitsing. Hierbij kun je denken aan de kosten voor liften, centrale luchttechniek installaties, schilderwerkzaamheden en schoonmaakwerkzaamheden.